Blog

Vandaag komt mijn zus over. En daar kijk ik verschrikkelijk naar uit. Even en stukje van mijzelf hier in Gambia. En eindelijk iemand die ik kan laten zien hoe het leven hier werkelijk is. Want ik kan jullie nog zoveel vertellen, maar pas als je het zelf mee maakt begrijp/besef je het pas werkelijk.

Afgelopen weekend ben ik met 29 jongeren van het theater project naar het Tanje (Tanje is de plaats waar ik verblijf en waar de jongeren dus wonen) museum geweest. Om 11 uur hadden we afgesproken op het jongeren centrum. Tijd is hier altijd nog een probleem. Nooit zijn ze op tijd en ik houdt er altijd rekening mee dat het een uur later wordt. Omdat ik in Nederland ook niet zo goed ben in op tijd komen, stoor ik mij er dus ook niet zo heel erg aan. Ondanks ik wel elke dag weer blijf uitleggen dat het belangrijk is om op tijd op een afspraak te komen. Zeker als je een afspraak hebt met een Europeaan.

Om 12 uur vertrokken we uiteindelijk al lopend naar het museum. Via allerlei straatjes liepen we door het dorp naar de hoofdweg. Onderweg was het leuk om iedereen bezig te zien op zijn eigen compound. Weer kreeg ik het gevoel dat iedereen uitgelaten was alsof we weer op schoolreisje gingen. Het voelt zo goed om iedereen vrolijk te zien en gewoon met elkaar bezig te zien. Zien dat ze ook gewoon kind zijn. Wat dat betreft krijgen ze geen kans hier in Gambia om kind te zijn. Vooral de meisjes worden altijd aan het werk gezet.

Nadat de groep in tweeën was gedeeld starten de rondleiding over de historie van Gambia en de verschillende stammen. De kinderen waren erg geïnteresseerd en vonden het erg leuk om te zien en te horen. Na ruim 1 ½ uur kwamen we weer bij elkaar en heb ik de kinderen wat te drinken aangeboden. Ondertussen konden we nog wat naar life muziek luisteren, en gingen de beentjes van de vloer en de billen van je ……”kleine wasjes, grote wasjes”. Met een voldaan gevoel wandelde we weer terug naar het jongere centrum, waar ik een lunch voor iedereen had geregeld. Dit keer gewoon een lekker stuk brood met ei en ui.

Afgelopen week hebben we de verjaardag gevierd van Adema (degene die elke dag voor mij kookt op de compound).
Een verjaardag vieren doen ze hier niet. De meeste weten niet eens wanneer ze geboren zijn. Sommige weten alleen het jaar waarin ze geboren zijn. En een cadeautje voor de jarige daar is geen geld voor. Ook voor deze mensen is het niet vanzelfsprekend dat ze een dagje vrij hebben en spontaan iets gezelligs gaan doen. Omdat ze de picknick met de kinderen op het strand erg leuk vond. Had ik haar voorgesteld om haar verjaardag met wat mensen van de compound op het strand te gaan vieren, en dat ik een maaltijd(lunch) zou betalen. Helemaal leuk vertrokken we afgelopen donderdag naar het strand. Eerst op het strand wat vissen gekocht (die regelrecht uit de zee komen). Wat groente en een Meloen en hup daar gingen we…….

Na zo´n 3 kwartier lopen kwamen we op een mooi stukje strand. Direct werd alles klaar gemaakt voor de lunch. Tenslotte kijken de mensen hier de hele dag naar het eten uit, want ze hebben altijd honger. Het vuur werd gemaakt en de vis lag te pruttelen. Ondertussen werd er een bad genomen in de zee. Zwemmen hebben ze hier nooit geleerd, dus verder dan hun knieën gaan ze niet. Het grappige is dat ze het echt zien als een bad. Een douche/bad hebben ze hier niet. Dus iedereen die op hun compound baddert, doet dat met water uit de put (grondwater) en een grote plastic beker waarmee ze het water over zichzelf heen gooien. Een duik in het zoute ( het zout is voor hun de zeep) water is voor hun dus een bad. Ze springen dan ook als jonge lammetjes die los gelaten worden in de wei door het zee water. Alles wordt geboend met hun handen. Als ze klaar zijn spoelen ze zich met water uit de put af, en schoon zijn ze weer…….

Vervolgens hebben ze een heerlijke maaltijd klaar gemaakt op wat hout en kooltjes. Met z´n allen eten we dan weer uit 1 bak. Tot de kop en ogen aan toe wordt de vis opgegeten. Voor mij ging de kop iets te ver, dus alles wat tussen staart en kop zat heb ik gegeten. Maar uiteraard blijven er nooit restjes liggen dus de kop van mijn vis werd heerlijk door iemand anders opgesmikkeld. Het was een gezellige dag. En ook deze dag gaf mij weer een voldaan gevoel………..9 mensen die ik een gezellige en bijzondere dag heb kunnen geven. Met een heerlijke maaltijd en wat te drinken voor maar liefst € 10 euro…….

Gerge is ook een van de bewoners van de compound. Een knul van een jaar of 22. Hij had 3 duiven bij elkaar gespaard met het idee een duivenhok te maken. Grappige beesten maar de baas van de compound was er niet blij mee. Waarom niet? dat was mij niet helemaal duidelijk. In ieder geval moest hij ze weg doen. De volgende dag kwam ik thuis en zag in een ruimte ineens iets voor het raam voorbij vliegen. Ik dacht gelijk aan de duiven die daar zaten te wachten op een nieuw baasje. Toen ik ging kijken zag ik dat het niet de duiven waren maar een kip. Ik vroeg mij af wat die kip daar deed. Gerge vertelde mij dat hij de 3 duiven had geruild voor de kip Ik voelde hem al aan komen en vroeg voorzichtig wat hij dan nu met de kip van plan was……Een uur later kwam ik de keuken in en dacht dat Adema haar pruik aan het uitspoelen was, maar toen ze de pruik omhoog hield zag ik dat het de kip was waarmee ik net een uur eerder kennis had gemaakt. Zo wist ik ook gelijk wat ik die avond te eten kreeg……
Wat hier zo heerlijk en bijzonder is, is dat hier zoveel fruit bomen zijn. Alle vruchten waar wij een hoop geld voor moeten betalen in de supermarkt groeit hier gewoon als onkruid. Sinaasappelbomen, mango, citroen,grapefruit, papaja, watermeloen, banaan en nog veel meer vruchten waar wij geen weet van hebben, kan je hier gewoon zo plukken. Heerlijk, ik eet dus elke dag wel een stuk fruit. Er zijn een hoop mensen die van de bomen die op hun compound staan gewoon leven. Soms verkopen ze het, maar vaak kan je gewoon een sinaasappel uit een boom plukken en opeten. Op de foto die ik heb toegevoegd kan je zien hoe vol de bomen zijn met vruchten. Op de foto zie je een boom vol met grapefruits. Die gewoon ergens staat en waar ik er dus twee uit heb geplukt en opgegeten.

De gesprekken over cultuur verschil zijn hier nog altijd even leuk. De meeste hebben geen idee hoe wij leven en ik moet daarom ook altijd veel uitleggen hoe iets er uit ziet. Wat heel lastig is, want hoe leg je iemand wat uit die daar totaal geen beeld bij heeft. Er zijn dan ook vaak momenten dat ik denk, kon ik ze maar even meenemen naar Europa. Dat ze even konden zien hoe alles er bij ons uit ziet. De verbazing dat wij geen compounds hebben maar huizen is telkens weer groot. Hoe leg ik uit dat wij kachels hebben om het huis warm te houden. Dat wij geen golfplaten daken hebben en open ramen. Dat er bij ons geen dieren, (kippen,geiten,schapen) los lopen door de straten. Dat onze straten van steen (asvalt) zijn en niet van zand. Dat wij fietspaden hebben. Dat wij aan een tafel eten. Dat elk kind een eigen kamer heeft. Dat wij nooit langer als 10 min. lopen naar iets, en anders de fiets of auto pakken. Dat wij onze dagen plannen. Dat iedereen bij ons een bankrekening nummer heeft. Dat iedereen naar school gaat. Dat wij elke dag wel koek of chocola eten, en dat wij maar met een man of vrouw tegelijk kunnen trouwen.
In Gambia is het mogelijk dat een man meerdere vrouwen heeft. Een gesprek die ik al regelmatig gevoerd heb. Want hoe zit dan de relatie tussen man en vrouw in Gambia. Is daar liefde, vertrouwen en respect?…….

Ik ben er nog niet helemaal uit hoe het hier zit. Wel weet ik dat het aanraken op een manier van troosten of liefde geven hier niet echt gebeurd. Voor mannen zijn de vrouwelijke lichamen erg belangrijk en de voorplanting. Dat een man een tweede vrouw neemt is een teken van rijkdom en macht. Gelukkig vindt er langzaam een verandering plaats en kiezen de meeste jongeren van tegenwoordig voor 1 vrouw of man. Sinds de laatste jaren is het ook zo dat de meisjes zelf een partner mogen kiezen en dit niet meer door de ouders wordt gedaan. Leeftijd verschil is geen probleem. En ik geloof dat ze zich ook niet echt druk maken over seks voor het huwelijk, want volgens mij is dat wel waar ze het eerste mee bezig zijn op jonge leeftijd (vanaf een jaar of 11/12). Er is een mogelijkheid dat je hier de prikpil of de pil kan kopen. Ook worden er wel condooms gebruikt want die kan je vaak gratis ergens krijgen. Maar zover ik kon begrijpen is “voor het zingen de kerk uit”waar ze het meest gebruik van maken. Ja, en dat is niet altijd even veilig. Vandaar dat het probleem tienerzwangerschappen hier nog erg hoog is. Relaties als homo/lesbie komen hier niet voor. Dit is vreselijk taboe en is niet denkbaar binnen het moslim geloof. Uiteraard zijn ze er vast wel maar zullen ze er nooit voor uit komen. Super interessante gesprekken die je eindeloos kan voeren. Helaas blijven de meeste ouders nog in gebreken door te weinig met hun opgroeiende kinderen te praten over veilige seks. Er heerst nog een te groot taboe om over dit soort dingen te praten met je kinderen. Gelukkig zie ik bij de jongeren dat dit aan het veranderen is. En neem ik dit soort belangrijke dingen ook vaak mee in mijn theaterlessen. “Dat het belangrijk is om als ouders je kinderen de informatie over seks en zwangerschap te geven”……….

Afgelopen maand heeft Tupac ( eigenaar waarbij ik op de compound woon) een kamer af laten bouwen. Zodat hij deze ook kan verhuren aan gasten. Samen met hem ben ik van de week de stad in gegaan om spullen te kopen om de kamer in te richten. Er staan 2 een pers. bedden in, een kleine badkamer met toilet en douche. De bedden hebben een klamboe en op de wand is een prachtig Afrikaans schilderij geschilderd. 2 stoeltjes en een kastje maken het helemaal af. Het ziet er helemaal puik uit. Nadat het schoon gemaakt was riepen mijn “sisters’ (de twee vrouwen die elke dag voor mij koken en schoon maken) mij om te laten zien hoe mooi het geworden was. Stralend stonden ze in afwachting van mijn reactie midden in de kamer. De kamer ziet er prima uit, maar voor Europese begrippen is het niet zo heel bijzonder. Ik liet merken dat ik het prachtig geworden vond. En de meiden begonnen te glimmen. Voorzichtig kroop een van hen op het bed en ging liggen. Ineens besefte ik mij hoe tegenstrijdig dit voor hun moet zijn. Voor mij zo’n luxe kamer met hemelbed en eigen badkamer. Terwijl hun in een soort schuurtje slapen met alleen maar een matras op de grond.

En elke dag badderen met wat grondwater. Mijn hart brak en voelde mij er heel ongemakkelijk bij. Nadat mijn zus weg gaat slaap ik nog 4 dagen alleen in deze kamer, ik heb met ze afgesproken, dat als Tupac het goed vind ze allebei een keer en nachtje bij mij mogen komen slapen in een bed met een echte badkamer…………..

Nog twee weken te gaan. Aankomende week ga ik mijn zus kennis laten maken met de Gambiaanse cultuur. Ik ben benieuwd wat ze er van vindt…..

We gaan twee dagen het binnenland in wat nog veel armer is dan waar ik verblijf. Ik laat jullie weten hoe het was………

Daar ben ik weer met een berichtje uit het verre warme Gambia.

We zijn op de helft, en ik begin al en beetje af te tellen. Alles gaat nog goed en ik heb het heel druk met het project.
De lijnen zijn duidelijk uitgezet en het loopt nu allemaal. Ik ben hard bezig om met de kinderen een voorstelling te maken, die we voordat ik weg ga kan laten zien aan alle mensen uit het dorp.

De theatergroep van het project is hard aan het werk. Een leuke groep die betstaat uit 10 jongens en 5 meisjes tussen de 14 en 25 jaar. Het geeft mij nog steeds heel veel energie om met ze te werken.

Ook afgelopen weekend heb ik weer geprobeerd om iets educatiefs voor ze te organiseren. Dit keer alleen met de 15 mensen van de theatergroep. Zaterdag avond heb ik ze na de training uitgenodigd bij mij op de compound (omdat daar alleen een tv en dvd speler is) om te komen eten. En om samen met ze een dvd van“suprising Europe” te kijken. Een documentaire die gaat over Afrikanen die vluchten naar Europa omdat ze denken daar een hoop geld te kunnen verdienen. Alleen beseffen ze niet dat je zonder papieren en onderwijs geen leven kan hebben in Europa. Omdat ik dit onderwerp ook wil verwerken in het theaterproject was het belangrijk voor ze om dit te zien. Vol verbazing hebben ze zitten kijken……..

Zondag ochtend wilde we naar het Gambia museum gaan in Banjul (de hoofdstad van Gambia) . We hadden een busje gehuurd waar we met 15 personen in zaten. Aangekomen bij het museum bleek deze sinds kort op zondag gesloten te zijn. Omdat ik in het busje al merkte dat de meeste nog nooit verder waren geweest dan hun eigen dorp besloten we om Banjul in te wandelen. De jongeren vonden het geweldig. Voor het eerst dat ze in de stad waren. We hebben gezien hoe het werkt met de veerboot over de Gambia rivier naar de andere kant van Gambia. En hoe het werkte met vrachtcontainers die met de boot uit europa komen met spullen. Super interessant vonden ze het. Er waren zelfs jongeren die een pen en een papiertje hadden meegenomen om dingen op te schrijven. Voor onderweg heb ik voor iedereen een flesje water gekocht en een stuk meloen. Het was een gezellige ochtend. Ik zag allemaal blije gezichten. Ze straalde alsof ze een dagje op vakantie waren, een soort schoolreisje (iets wat ze hier niet kennen) Een ochtend waar ik weer even gelukkig van werd. Ik had het gevoel weer iets te kunnen betekenen voor deze mensen……………………..

Zo af en toe heb ik wat tijd voor mijzelf. Dan lees ik mijn boek of probeer ik en paar uurtjes naar het strand te gaan.
Als ik door het dorp loop kom ik altijd Allerlei dieren tegen die hier los lopen. Kippen scharrelen overal op straat. Sommige hebben en stukje stof aan hun vleugel geknoopt gekregen zodat ze weten bij welke compound ze horen. schapen en geiten kom je overal tegen. Of een kudde koeien die ineens de weg over steekt. Zo stak er op de terug weg van Banjul ook ineens een hond over, net voor onze auto die wij hellaas niet meer konden ontwijken. Met volle vaart reden we over het dier heen. Gelukkig was hij gelijk dood………waarschijnlijk was dit en zwerf hond, want echt gek van honden zijn ze hier niet. Het dier blijft dan gewoon ergens aan de kant van de weg liggen en zal langzaam vergaan. Er zal niemand zijn die het dier opruimt, zo gaat dat hier…….

Vorige week maandag avond toen ik terug kwam op de compound na het internet bezocht te hebben, stond mij weer een slecht bericht te wachten. De compound direct aan ons vast woont een familie die beschouwd wordt als familie. Op deze compound woont ook een jongen van rond de 23 jaar. Een aantal maanden daarvoor heeft hij een ongeluk gehad en was vanaf zijn nek toe verlamd geraakt. Hij lag veel op bed en kon dus niet veel meer. Zijn moeder verzorgde met al haar liefde elke dag haar zoon. Het zag er door de armoede niet best voor hem uit, want door gebrek aan therapie, verzorging, medicijnen enz. ging hij erg achteruit en kreeg allerlei complicaties. Ondanks zijn situatie nog redelijk was, is hij toch nog onverwachts maandag middag overleden. Net op het moment dat zijn moeder op familie bezoek was in het binnenland en zijn vader niet te bereiken was. Het was dus Alhagie (de persoon waarbij ik op de compound woon) die de taak op zich moest nemen om de begrafenis te regelen. Omdat het moslim geloof hier is en vanwege gebrek aan goede koeling ( ook als je langer en goed wilt koelen de kosten oplopen en daar geen geld voor is) moet dat dus zo snel mogelijk geregeld worden. De volgende dag zou dus de begrafenis zijn.

Dinsdag ochtend om 8 uur werd ik uit mijn bed geroepen of ik mee ging naar de begrafenis. Er was geen tijd meer voor ontbijt. De planning was dat we met 2 auto’s zouden gaan. Maar omdat de auto’s hier allemaal oud en gaar zijn is er altijd wel wat. En die ochtend dus ook. Er werd een uur lang allerlei wisseltrucs uitgehaald met accu’s maar het ging allemaal niet werken. Ik zag wat paniek op komen en besloot om te bespreken dat we aan de hoofdweg een busje proberen te huren voor alle familie die mee wilde. Alhagie vond dat een goed idee en hup opzoek naar een busje. Nou dat is hier geen probleem, want het stikt hier van de busjes. De busjes die bij ons op de sloop zijn leeg gehaald worden naar Gambia gebracht en met allerlei doe het zelf handigheidjes weer als bus in elkaar gefröbeld. Laat ik het over de veiligheid maar niet hebben. Voor 25 euro kon ik de mensen helpen om op tijd op de begrafenis te komen en weer terug gebracht te worden naar hun compound. Het busje werd volgestampt ( ik telde er 18) en daar gingen we, rammel, rammel, krik,krak,kraak……..

Daar aangekomen werden de mannen en de vrouwen gescheiden en vervolgens heb ik van de hele ceremonie niets meer begrepen. Ik kreeg en hoofddoek om en als ontbijt een bak met rijst. Vervolgens heb ik met alle vrouwen 3 uur moeten wachten. Gewoon zitten niks doen voor je uit zitten staren. Wat de mannen allemaal gedaan hebben, ik heb geen idee……..????? ze kwamen en gingen weer, gebedje hier en een gebedje daar. Het ging allemaal volgens moslim ritueel. Om half 2 vetrokken we weer met hetzelfde busje richting de compound.Voor de mensen was het een trieste dag, voor mij verbazing wekkend. Later op de dag hoorde ik zover ik kon begrijpen. Dat de vader er niet bij kon zijn omdat ze die niet optijd hebben konden bereiken. En de moeder geprobeerd heeft vanuit het binnenland zo snel mogelijk te komen, maar het door de slechte wegen en slechte auto’s het niet heeft kunnen halen. Voor ons ondenkbaar om je kind te begraven zonder dat je er als ouders bij bent…………

Ja, ik wordt nog beroemd hier in The Gambia. Ik heb met naam en foto in 3 verschillende kranten gestaan en ben op de radio geweest met het project. De kranten zullen door de locale mensen niet echt gelezen worden, want de meeste kunnen niet lezen, en als ze wel kunnen lezen, dan hebben ze geen geld om een krant te kopen. Dus mijn bekendheid zal meer terecht komen bij de geleerde en wat rijkere inwoners van Gambia, toch leuk……..

Donderdag nacht werd ik wakker met en vreselijke krampen in mijn maag. Ik wist het meteen, na 3 weken was ik geveld door en vreeslijke diaree aanval. Waar je haast niet onderuit komt in dit soort landen. Om 7 uur heb ik de w.c. ingeluid met een hoop geborrel en gekletter Ik voelde mij niet echt fit en heb dus maar weer mijn bed opgezocht. Ik had totaal geen behoefte om iets te eten en heb die dag dus alleen maar een hapje meloen naar binnen gewerkt. Om 5 uur moest ik les geven. En met dicht geknepen billen ging ik mijn dagelijkse wandeling maken van 20 minuten naar het jongere centrum. Gelukkig ging het redelijk, maar bij thuiskomst heb ik de toilet weer flink aan het werk gezet. Toch maar mijn potje met Norit (pillen tegen diaree) open gemaakt en gelijk en stuk of 8 van die pillen weg gewerkt. Ik merkte dat het de volgende nacht een stuk beter ging, maar ik was er nog niet van af. Na een halve pot Norit te hebben weg geslikt trok mijn maag en darmen langzaam weer een beetje bij. Ik had na twee dagen zo’n honger dat ik de mini pakjes met hagelslag en gekleurde hagels (die ik van Ria had mee gekregen) heb open gemaakt en wel 5 boterhammen heb weg gewerkt. Even een echt heerlijk Hollands ontbijtje 

De manier van praten heb ik erg aan moeten wennen. Fluisteren hebben ze nog nooit van gehoord. En met elkaar communiceren lijkt ook op een vrij agressieve manier te gaan. vanaf het begin aan denk ik steeds dat iedereen ruzie met elkaar heeft. Er wordt luid en met veel handgebaren gecommuniceerd. In het begin vroeg ik steeds of ze ruzie hadden, maar nu raak ik er aardig aan gewent. Hoewel een flinke discussie hier regelmatig voor komt en dan staat er niemand in de weg om dit aan te horen……… Dat is ook waar ik bijna iedere ochtend waker van wordt. Het harde praten. Of van de vogels of andere dieren die over het golfplaten dak lopen…………….

Zo is het ook niet heel vreemd als je ineens tegen en paar borsten aan zit te kijken van iemand. Vrij makkelijk hangen ze overal tot in de bustaxi aan toe hun borst eruit om een kind eten te geven. Of er zijn ook een heleboel vrouwen ( zeker de wat ouderen) die gen BH dragen door de warmte of omdat er simpel weg gewoon geen geld is om en BH te kopen. Menig jurk die niet geheel goed sluit en je dus tegen en paar leeg gelopen ballonnen aan zit te kijken. Ze maken zich er zelf niet zo heel druk om. Dus ik ook maar niet…………..Pruiken dragen is hier ook helemaal niet gek. Echt grappig….. soms zeg ik iemand gedag die ik niet denk te kennen, maar dan is het dezelfde persoon die ik smorgens of een dag eerder ontmoet heb. Van een ingevlochten koppie hebben ze ineens een modern kapsel. Meestel zetten ze een pruik op als ze naar de stad gaan.
Uit jullie mails en via Facebook lees ik dat jullie druk bezig zijn met Sinterklaas, en kerst ook al in aantocht is. Het is heel vreemd, maar hier heb ik geen idee dat het bij jullie winter is. Omdat het hier altijd warm is heb ik het gevoel dat het bij jullie ook zomervakantie is. Het is dan ook grappig om te lezen dat de schoenen van de kinderen bij de kachel staan. Uiteraard kennen ze hier het hele Sinterklaas verhaal/gebeuren niet. Als ik er aan denk snak ik naar een lekkere zak chocolade pepernoten of een lekkere chocolade letter. Sinds ik hier ben heb ik geen grammetje suiker meer gegeten en geen alcohol meer gedronken. Alleen maar rijst, rijst, rijst…….. wat zo langzamerhand mijn neus uit begint te komen. Ik wens alle kinderen een hele fijne Sinterklaas, met heel veel cadeautjes………

Asaalaamaaleekoem (hallo geschreven zoals je het uitspreekt) iedereen. Na een drukke week weer even een berichtje van mij. Ik zou jullie alles willen vertellen wat ik hier zie en mee maak, maar dat lukt mij niet, want dat is echt te veel.

Deze week start ik met een geselecteerde groep aan het theaterproject wat in maart 2013 op diverse scholen opgevoerd moet gaan worden. Hoewel mijn inspiratie nog wat achter blijft door de drukte en de warmte. Maar dat zal wel goed komen. Deze groep werkt met mij op zaterdag en zondag. Met de andere kinderen waarmee ik werk op ma/wo/vrij, ga ik deze week beginnen om een voorstelling in elkaar te zetten. Zodat ik kan laten zien(voordat ik weer vertrek naar Nederland) aan de mensen van het dorp wat de kinderen geleerd hebben. Dit zal bestaan uit oefeningen en sketches. Ik zal proberen in elke sketch iets educatiefs te verwerken.

Aangezien ze hier nog veel kunnen leren. Afgelopen week besefte ik mij dat weer al te goed. Na mijn les neem ik altijd een paar minuten de tijd om de kinderen de mogelijkheid te geven mij een vraag te stellen, over wat dan ook. Vandaag werd mij de vraag gesteld “wat ik het meest bijzonder en of anders vond toen in Gambia kwam”. Uiteraard was mijn antwoordt gelijk “alles”. Ik zag allemaal verbaasde koppies met ogen die vroegen “hoe zo dan? Vertel!”……Terwijl ik zo kort en simpel mogelijk begon te vertellen dat er een onbeschrijfelijk groot verschil was tussen europa en Afrika, besefte ik mij dat ze zich totaal geen beeld of idee konden vormen van het leven in Europe. Het voelde alsof ik aan een blinde vroeg of hij me uit kan leggen hoe de kleur blauw er uit ziet…………….

Afgelopen zondag hebben we een hele geslaagde dag gehad. Samen met de leiders van het theaterproject heb ik een picknick voor 40 kinderen op het strand georganiseerd. Een bevalling op zich……..Want mee denken,vooruit denken, plannen en organiseren is iets wat ze nooit geleerd hebben. Het was dus aan mij de taak om dit in goede banen te lijden. De afspraak was dat we om 10.30 zouden verzamelen op het jeugd centrum. Omdat tijd bij Afrikanen echt een probleem is, gaf ik ze een half uur speling zodat we om 11 zouden vertrekken naar het strand. Ik had ergens in een locale winkel een knot knal gele wol gekocht en daar allemaal armbandjes van laten haken. Deze bandjes kregen de kinderen allemaal om zodat ik wist welk kind er bij deze dag hoorde. Want voordat je het weet schuiven er zo nog 30 kinderen aan op het strand als ze eten zien

Ik had groepen gemaakt van de leiding en ze allemaal een taak gegeven. Vervolgens moest ik er achter aan blijven lopen of deze taken ook goed werden gedaan. Ik had een volleybal gekocht. En een stuk rode stof om lintjes te maken zodat we teams konden maken. Als verrassing had ik ergens bij een marktkraampje allemaal 2 hands bekers (prijzen) zien staan. Ik had een mooie uitgezocht en gekocht (voor 3 euro), en bedacht om deze als wisselbeker voor het jongere centrum te gaan gebruiken. Zodat we bij elk evenement waar een wedstrijd aan vast zit, deze beker weer konden gebruiken.

Ik had het aan niemand verteld, alleen aan de twee jongens die de taak op zich namen om het toernooi te organiseren. Ik had mijzelf voor deze dag de opdracht gegeven dat het een sociale,relaxed, gezellige, samen werken en dat er geen onderscheid was in man en vrouw, dag zou moeten gaan worden. Deze dag moesten dus ook de mannen koken en afwassen, en dat was heel bijzonder voor de vrouwen. Om 10.30 op de afgesproken vertrek tijd, waren er van de 40 nog maar een stuk of 10 kinderen. Om 11 uur 15 en om 11.30 rolde het langzaam binnen. Ondanks ik wist dat het mij niet zou lukken om op de afgesproken tijdstip te vertrekken, vond ik het mij taak om hun uit te leggen dat dit niet de afspraak was om ruim een uur later te komen dan was afgesproken. En waarom het belangrijk was om op tijd te komen als je een afspraak maakt. Ondanks dat liep alles verder helemaal perfect. Het was een super gezellige dag. Er werd gekookt op hout vuur. En iedereen werkte mee aan de opdrachten die ik mij zelf had gegeven om deze dag tot een succes te laten verlopen.

Toen aan het einde van de dag de beker te voorschijn kwam voor de winnaars van deze dag was iedereen helemaal blij……….Ze vertelde mij dat ze zich geen dag konden herinneren dat ze het zo gezellig hadden gehad. Voor de meeste was dit hun eerste picknick in hun leven. Ik was blij en tevreden en liep om 19.00 uur met een voldaan gevoel terug naar mijn compound……….

Afgelopen zaterdag werd er om 9 uur op mijn deur geklopt of ik mee wilde naar de moskee. Vandaag was het een bijzondere dag. Zover ik kon begrijpen was het nieuwjaarsdag voor de moslims. Dat betekende dat deze dag ook de vrouwen naar de moskee mochten om te bidden. Ik hees mij in mijn Afrikaanse jurk en hup samen met Sally en Adema wandelde we naar de moskee. Onderweg kwamen we allemaal vrouwen en kinderen tegen die zich in werkelijk alle prachtige kleuren “mooi”hadden aangekleed. Daar aangekomen was het een drukte met mensen. De moskee zat al vol met mensen dus gingen we met heel veel andere mensen buiten zitten voor de moskee. Wat betreft het weer was dat geen probleem. Iedereen zat, sommige zaten op een houten krukje of op een jerrycan waar ze water mee halen uit de centrale water putten in het dorp. Voordat ik het wist had ik een doek over mijn hoofd en werd alles wat bloot was een beetje bedekt. Ondertussen schreeuwde de Imam (of hoe heet zo iemand) op een monotone toon en wat ritmische manier het een en ander door een microfoon die klonk als en radio uit de jaren 50. Uiteraard verstond ik er niets van en probeerde ik in wat hij zij een systeem te vinden. Ik vroeg mij af of hij steeds hetzelfde herhaalde of klonk het toch steeds anders………..

Na een half uurtje te luisteren merkte ik dat het wel relaxed was en ik het heerlijk vond om verscholen onder mijn hoofddoekje iedereen te observeren met op de achtergrond de geluiden die uit de speakers kwamen. Ja, en wat ik toen allemaal zag. Vrouwen, mannen en kinderen die zich allemaal op z´n mooist hadden aangekleed. Ik heb geen 1 jurk kunnen ontdekken die heel was. Overal zaten er wel scheuren in de kleren, miste kraaltjes/glitters, knopen die er af waren, ritsen die niet meer werkt enz. enz. vaak waren de kleren stoffig. De schoenen waren duidelijk nette schoenen. Maar ook daarvan heb ik geen kind gezien waarvan de schoenen de goede maat had. Of ze waren veel te groot of ze waren veel te klein. Was dat niet het geval dan miste ze wel een gespje of op het ene schoentjes zaten wel kraaltjes en van de andere waren ze allemaal af. De schoentjes waren allemaal van plastic en stoffig van het zand. Ik verbaasde mij dat bijna alle vrouwen op deze dag op (stoffige) hakken liepen. Want het was haast geen doen om op hakken door het zand te lopen. Soms kreeg ik stiekem een beetje de slappe lach als ik weer iemand met zijn enkel dubbel zag klappen. Want dat gebeurde om de paar meter. Aan de ene kant zag het er wel grappig uit, maar aan de andere kant was het zo vertederend om te zien. Zo blij dat ze waren met wat ze aan hadden of het nou stuk was of te groot of te klein het maakte niet uit, want dit was voor hun een speciale dag. En voor mij dus ook, om dit te zien en mee te maken ………. Na ongeveer een uur werd ik uit mijn observeer roes gehaald doordat de Imam ineens klaar was met praten. Het bidden was voorbij en iedereen wenste elkaar een goed Nieuwjaar……….

Voor de picknick ben ik zaterdag middag naar de markt in Serkunde geweest. Een stad waar een grote markt is die ik jullie niet kan omschrijven. Van een keuringsdienst hebben ze nog nooit gehoord. Het vis en vlees liggen er open en bloot in de zon tussen een hoop troep wat lijkt op grofvuil. En er zitten duizenden vliegen op. Ja, ook ik eet dit vlees, en mijn maag en darmen houden het nog steeds redelijk.

Zondag avond na de picknick werd ik gevraagd of ik mee wilde naar het dorps plein, omdat daar een feest was. Er zou gedanst worden op Afrikaanse muziek. En Sally en Adema hadden daar wel zin in. Uiteraard zeg ik nergens nee tegen, want ik wil niets missen van de Afrikaanse cultuur. Dus hup Afrikaanse jurk aan en na net een heerlijke frisse douche weer een duik door het stoffige zand op weg naar het pleintje zo’n 15 minuten lopen.

Daar aangekomen klonk het heel gezellig en zag ik alleen vrouwen dansen. De mannen kijken een beetje. Ik natuurlijk weer uitgebreid kijken hoe alles in zijn werk ging. En tot mijn verbazing trok ik de conclusie of je nou maatje 34 had of je was een big mama, iedereen heeft hier een kont die uitsteekt naar achter waar je zo je glas op zou kunnen zetten. Ondanks ik denk ik al en kilo of 4/5 ben afgevallen, pas ik dus met mijn figuur prima tussen de Afrikaanse vrouwen  De basis van het dansen is dan ook flink schudden met die billen. En hup daar ging ik………..whap whap whap kleine wasje, grote wasjes…….
Het was gezellig en ook weer erg leuk om mee te maken.

Ook de minder leuke dingen maak ik mee. Zo is er van de week een buurjongen van onze compound overleden. Helaas is hij maar 10 jaar geworden. Het had niet gehoeven, maar de armoede is de oorzaak van zijn overlijden. De jongen werd ziek waarschijnlijk malaria. De ouders hadden geen geld om naar een goed ziekenhuis te gaan in de stad. Dus was hun eerste keus om naar en lokaal ziekenhuis te gaan. Omdat daar niet altijd de geleerde artsen aanwezig zijn hebben ze het te lang laten gaan en raakte de jonge in coma voordat ze hem konden verwijzen naar een goed ziekenhuis. Het is triest om te horen vooral als je weet dat je aan malaria niet dood hoeft te gaan als je er maar op tijd bij de juiste mensen bent.
Mijn was wordt iedere week door mijn“Sisters” gedaan. Ook dit gebeurd allemaal met de hand in een cementbak met koud water. Ik stel mij zelf maar niet de meer de vraag of het werkelijk zo schoon is als bij ons. In ieder geval is de zweet lucht er weer uit. En mijn dank is groot naar mijn sisters die dat voor mij doen.

Soms verlang ik even naar mijn eigen cultuur en lijken 4 weken nog heel lang te duren. Ik verlang dan naar mijn gezin die ik mis. Aan de andere kant is dit zo’n bijzondere ervaring, die heel veel energie geeft en mij het besef geeft hoe goed wij het hebben……..

Ik ga nog even door en hoop terug te komen met een voldaan gevoel. Al is het maar zo klein beetje wat ik hier kan betekenen.
Met alle respect voor de Gambiaanse cultuur……Tot zover weer even een verslagje uit het mijn leven in Gambia.

Groetjes

Hier weer en berichtje uit het warme Gambia. Van sommige van jullie heb ik een mailtje terug gekregen, en dat is heel leuk. Voor mij een momentje om even met mijn gevoel en gedachten bij jullie te kunnen zijn. En dat voelt heerlijk.
Met de theatergroep gaat het goed. Hoewel het mij heel veel energie kost om er een beetje lijn in te krijgen. Er komen steeds meer kinderen. Afgelopen zondag had ik ruim 50 kinderen.

Ik kom er steeds meer achter dat het niveau hier erg laag ligt, nog veel lager dan ik had verwacht. Dat is voor mij ook een hele uitdaging om daar mee te kunnen werken.

Daarbij voelt het altijd als en chaos. Als ik 50 kinderen heb die mee doen met de les zijn er ook zo’n 50 kinderen die komen kijken. Heel onrustig en chaotische.

De afgelopen week voelde een beetje als een chaos. Er kwamen kinderen en halverwege de les verdwenen ze weer. Ik kreeg het gevoel niet echt grip op de zaak te krijgen. In Nederland heb ik een plan gemaakt met een tijdsplanning. Ik bedacht mij van de week dat als het zo door gaat, dat van mijn planning niet veel terecht komt. Ik moest dus orde op zaken( of is het zaken op orde ) stellen, en ben dus weer opnieuw voor mijzelf een stappenplan gaan maken. Met welke stappen ik moet nemen om dit allemaal in goede banen te lijden. Want van organiseren en plannen weten ze niet veel. Ik ben dus degene die de leiding daarin moet nemen en hun stap voor stap moet vertellen wat de stappen zijn en wanneer er wat moet gebeuren. Het kost me weer en paar dagen en een nacht denken en piekeren. Het voordeel is, dat ze heel leergierig zijn en super enthousiast. Ze willen dus heel graag, alleen moet ik de lijnen duidelijk uitgooien. Het kost mij veel energie om dit allemaal alleen te doen en te bedenken, maar zie het ook wel weer als een enorme uitdaging. Daarbij wordt hier heel veel gepraat. Voer mijn idee te veel. Voordat ik en keer kan beginnen worden er allerlei speechen gehouden over hoe belangrijk het is dat ik hier ben. En dat op tijd komen belangrijk is, dat ze het serieus moeten nemen enz. enz.

Gelukkig heb ik gister met de groepsleiders van dit project en goed gesprek gehad en heb ik hun kunnen uitleggen hoe we dit moeten aan gaan pakken.

Elke zondag wil ik met de kinderen iets gaan doen waar een stukje sociaal en educatie in voor komt. Voor de kinderen is het heel bijzonder om een uitje te hebben want dat hebben ze nooit. Vooral de meisjes, die gaan naar school of ze moeten koken, schoonmaken helpen met allerlei andere klusjes. Zo gaan we voor a.s. zondag organiseren om met z’n alle op het strand te gaan picknicken. We gaan met z’n alle koken op het strand ( op open vuur) gaan muziek maken (djembe’s) en doen spelletjes. Deze dag wil ik opdragen aan de vader van Margreet. Die na zijn overlijden een sponsoring heeft afgestaan aan mijn project. Ik zal dit ook met alle kinderen bespreken zodat hij die dag in onze gedachten is. Het zal een bijzondere dag worden. Volgend weekend hebben we gepland om met alle kinderen naar het Gambia Museum in Banjul te gaan. Ook daar zijn ze nog nooit geweest. Ze kunnen daar wat leren over hun eigen cultuur, zelfs daar weten ze nog te weinig van.

De leuke momenten van het werken met de kinderen en theater is de openheid die ze hebben. Als ik een oefening met ze doe en die gaat heel goed, ga ik klappen en roep ik vol enthousiasme “Alright that is very good”. De hele groep gaat dan lachen, dansen, zingen en juichen en voor een paar seconden staat de hele tent op ze kop. Een heerlijk moment waar ik elke dag weer van geniet. In Nederland zullen ze nooit zoiets doen.

Tot zover weer wat over het theater project…….

Met mij gaat het ook goed. Ik voel mij steeds vrijer en langzaam wordt ik en vaste bewoner van het dorp.
Ik heb wel wat aanpassingen moeten doen; zo probeer ik mij de taal een beetje aan te leren. Maar met veel moeite krijg ik sinds deze week hallo of goedendag mijn strot uit.

Zoals jullie hebben kunnen lezen in mijn vorige mail heb ik van die leuke Afrikaanse vlechtjes in mijn haar en heb ik 2 Afrikaanse jurken laten maken. Een rib uit mijn lijf want dat heeft mij €7,50 gekost om die jurken te laten maken. En waarschijnlijk betaal ik dan nog de hoofdprijs omdat ik een toerist ben. Ik merk door dit te dragen en hun taal te spreken dat ze dat heel erg waarderen en mij meer als een van hun te zien.

Elke dag ( soms 2x per dag) moet ik 20 minuten heen en 20 minuten terug lopen naar het jongeren centrum. Steeds maar weer door dat stoffige zand. Als ik om 5 uur aan het werk ga en daarna vaak nog even het internet café in duik ( dat is naast het jongeren centrum) is het vaak donker voordat ik weer naar huis ga. En niet zo beetje ook. Er is geen licht op de straat en iedereen is hier gewent om de weg in het donker af te leggen. Op dit soort dagen zorg ik altijd dat ik thuis gebracht wordt door iemand. Ik survival mij dan een weg naar de compound. Breek mij nek bijna bij iedere stap die ik neem, omdat het een hobbelweg van zand is, terwijl die Gambiaan die naast mij loopt er geen problemen mee heeft. Sinds de afgelopen dagen ben ik er achter gekomen dat mijn mobile een lampje heeft en dat is heel prettig .Op de compound hebben ze ook en hond, Tijger is zijn naam. We leren elkaar wat beter kennen en tegenwoordig gaat hij altijd met mij mee.

Gister ben ik bij en familie op bezoek gegaan. Zomaar ergens binnen gelopen op een compound……..Ze vinden dat vaak leuk en je wordt meestal gelijk uitgenodigd om mee te blijven eten. Het is lief bedoelt maar of ik er nou altijd blij mee moet zijn……… Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om te zeggen dat ik geen eten hoef of dat ik iets niet lekker vindt , dus verstand op nul en eten maar………over het algemeen smaakt het redelijk. Op een compound woont een hele familie vader, moeder, kinderen, ooms, tantes, opa’s, oma’s nichten en neven. De mannen eten met elkaar en de vrouwen eten met elkaar.

Soms zit je dus wel met een stuk of 10 vrouwen en kinderen te gelijk uit een bak rijst te graaien. Op deze compound was een baby van 4 weken. En natuurlijk moest ik een keer proberen om met zo’n klein aapje op mijn rug te lopen. Want alle vrouwen dragen hun kinderen hier op hun rug. Vanaf 1 week tot en jaar of 2/3. Dus hup…….kind in de spagaat op me rug en aan de wandel. Super leuk, ik heb een wandeling door het dorp gemaakt van een half uur. Het was super gaaf, iets wat hun heel erg kunnen waarderen dat je zoiets doet als Europeaan.

De mensen in Gambia snoepen niet, maar daar in tegen drinken ze werkelijk kilos’suiker in hun thee. Zo maken de mannen hier ook een of ander thee in een Nobel glaasje Het wordt op en soort traditionele manier gemaakt. Je neemt een klein theepotje gooit er water in en thee ( of iets dergelijks )en een kilo suiker kookt het op wat kooltjes. Vervolgens gieten ze het twintig duizend keer over van het ene glaasje naar het andere. Spoelen soms tussen door de glaasjes met koud water af, en dan begint het ritueel weer opnieuw met het overgooien van het ene glaasje naar het andere. Er worden maar twee glaasjes gebruikt waar iedereen uit drinkt. Ook dit is even door bijten als je het krijgt aangeboden, het smaakt prima, ondanks het een beetje vaag drankje is

Ik heb elke dag weer veel te vertellen, te veel om alles te vertellen.

Tot zover weer even mijn belevenissen in The Gambia